Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, με αριθμό 4887, είναι πλέον γεγονός και θα ισχύει για την ενίσχυση των επενδύσεων τα επόμενα χρόνια.
Βεβαίως η εμπειρία δείχνει ότι στη χώρα οι νόμοι αυτοί δεν μακροημερεύουν αφού σε κάθε πολιτική αλλαγή στην εξουσία έχουμε και ένα «νέο» αναπτυξιακό νόμο.
Σε προηγούμενο άρθρο είχαμε παρουσιάσει το νόμο αναλυτικά πριν την ψήφισή του.
Σήμερα θα εστιάσουμε στα θετικά και αρνητικά του σημεία και στο τοπίο όπως έχει διαμορφωθεί με τα 13 νέα καθεστώτα από τα οποία οι επενδυτές καλούνται να επιλέξουν αυτό που τους ικανοποιεί καλύτερα τις επενδυτικές ανάγκες.
ΘΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Ποσοστά επιδότησης
Στον τομέα του ποσοστού επιδοτήσεων και με δεδομένο ότι έχει αλλάξει ο ισχύον κανονισμός της ΕΕ από τον Ιανουάριο του 2022, τα μέγιστα ποσοστά επιδότησης σε επίπεδο χώρας είναι τα παρακάτω:
| ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ NUTS | % ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΙΧ | % ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧ | % ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΜΜΕ |
| Ανατολική Μακεδονία, Θράκη | 50% | 60% | 70% |
| Ήπειρος | 50% | 60% | 70% |
| Βόρειο Αιγαίο | 50% | 60% | 70% |
| Δυτική Ελλάδα -Ευρυτανία | 50% | 60% | 70% |
| Θεσσαλία | 50% | 60% | 70% |
| Ανατολική Μακεδονία | 50% | 60% | 70% |
| Κεντρική Μακεδονία | 50% | 60% | 70% |
| Πελοπόννησος | 40% | 50% | 60% |
| Κρήτη | 40% | 50% | 60% |
| Δυτική Μακεδονία | 40% | 50% | 60% |
| Στερεά Ελλάδα | 40% | 50% | 60% |
| Ιόνια Νησιά | 40% | 50% | 60% |
| Νότιο Αιγαίο | 30% | 40% | 50% |
Με βάση το νόμο αυτά θα είναι και τα τελικά ποσοστά επιδότησης των επιχειρήσεων σαφώς πολύ πάνω από τους παλιότερους νόμους και μάλιστα γίνονται ελκυστικότερα αφού ο νέος νόμος είναι πολύ γενναιόδωρος σε άμεσες επιδοτήσεις.
Έτσι παράλληλα με το ποσοστό θα πρέπει να επισημανθεί ότι σχεδόν σε όλα τα καθεστώτα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης επιδότησης σε χρήμα κάτι που στον προηγούμενο νόμο ίσχυε κατ’ εξαίρεση.
Άρα οι επενδυτές θα έχουν καλύτερες οικονομικές ροές στο στάδιο υλοποίησης των επενδύσεων τους.
Προκήρυξη των καθεστώτων
Πλέον η προκήρυξη των καθεστώτων του νόμου θα γίνεται προγραμματισμένα και θα παραμένει ανοιχτή για τρεις μήνες χωρίς δυνατότητα παράτασης. Αυτό σαφώς θα διευκολύνει τους επενδυτές και κυρίως αυτούς που υποβάλουν νωρίς τις προτάσεις τους αφού, οι συνεχείς μέχρι τώρα παρατάσεις, κρατούσαν ομήρους τους συνεπείς μέχρι να κλείσει ο κύκλος υποβολής και να αρχίσει η αξιολόγηση.
Αξιολόγηση.
Κάποια καθεστώτα αξιολογούνται με βάση τη σειρά υποβολής και κάποια άλλα με βάση τη βαθμολογία που συγκεντρώνουν.
Και για τις δύο κατηγορίες ο νόμος ορίζει ότι σε 30 μέρες για τα πρώτα και σε 45 μέρες για τα δεύτερα, από την ημέρα λήξης των υποβολών, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.
Αν αυτοί οι χρόνοι τηρηθούν τότε ναι θα μπορούμε να πούμε ότι γίνεται τομή στη φάση αυτή των επενδύσεων. Αυτό βεβαίως θα αποδειχτεί στην πράξη.
Νέα καθεστώτα.
Στο νόμο έχουμε μια σειρά νέων καθεστώτων που μπορούν να διευκολύνουν τις επιχειρήσεις με βάση τον επιχειρηματικό τους προσανατολισμό.
Το πρώτο αφορά το Νέο Επιχειρείν που στοχεύει στην ενίσχυση νέων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και θα καλύπτει δαπάνες σύστασης των εταιρειών και πραγματοποίησης ερευνητικών δραστηριοτήτων, καθώς και δαπανες υλοποίησης αρχικών επενδύσεων.
Το δεύτερο αφορά στο καθεστώς της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης στις περιοχές απολιγνητοποίησης που είναι ένα καθεστώς ειδικών συνθηκών και εφαρμόζεται μόνο στις συγκεκριμένες περιφέρειες που κλείνουν μοι λιγνητικές μονάδες.
Το τρίτο είναι το καθεστώς της Επιχειρηματικής Εξωστρέφειας που το μόνο νέο που έχει είναι ότι για πρώτη φορά οι επενδυτές μπορούν να υλοποιήσουν και δαπάνες προβολής με συμμετοχή σε εκθέσεις. Κατά την άποψη μας βεβαίως αυτό ήταν περιττό και θα έπρεπε το σύνολο των καθεστώτων να έχουν τη δυνατότητα δαπανών για συμμετοχή σε εκθέσεις. Δεν νοείται σήμερα επιχείρηση που κάνει σημαντικές επενδύσεις με επιδοτήσεις να μην έχει τη δυνατότητα να τις υποστηρίξει με εξωστρεφή παρουσία σε εκθέσεις και άλλες προωθητικές ενέργειες, ευθυγραμμιζόμενη βεβαίως με τα κοινοτικά δεδομένα και απαγορεύσεις.
Το τέταρτο καθεστώς είναι ή πράσινη μετάβαση – περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων. Στόχος του καθεστώτος είναι η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που αφορούν σε δραστηριότητες στην κυκλική οικονομία και στη βιώσιμη ανάπτυξη και υιοθετούν τεχνολογίες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρηματικών μονάδων.
Φορολόγηση επενδύσεων.
Παραμένει και σε αυτό το νόμο, το καθεστώς φορολόγησης των επιδοτήσεων.
Έτσι οι επιδότηση δεν αφαιρείται από τα πάγια που έχουν επιδοτηθεί και η απόσβεση γίνεται στο σύνολο του κόστους των πάγιών.
Με αυτή τη διαδικασία η επιχείρηση έχει ένα επιπλέον όφελος, πέρα από τις πολύ ψηλές επιδοτήσεις και είναι αυτό της πληρωμής μειωμένου φόρου από τη μείωση της κερδοφορίας.
Αυτό είναι σημαντικό και πρέπει να εκτιμάται από τους επενδυτές στο συνολικό όφελος που θα έχουν από την υλοποίηση των επενδύσεων τους.
Ίδια συμμετοχή
Η ίδια συμμετοχή, που τώρα θα είναι μικρότερη λόγω των μεγάλων επιδοτήσεων μπορεί να είναι στο σύνολό της και από δανεισμό αρκεί στο 25% αυτού του δανεισμού να μην υπάρχει όποιας μορφής επιδότηση.
Άρα οι επενδυτές μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή τη δυνατότητα για να καλύψουν τα ίδια κεφάλαια που σε άλλους νόμους ήταν ανελαστικοί και δυσκόλευαν τη συγκέντρωση και απόδειξή τους.
Πληρωμή επιχορήγησης.
Μέχρι τώρα οι επιχειρήσεις υπέβαλαν τον πρώτο έλεγχο στο 50% του έργου για να λάβουν την αντίστοιχη επιχορήγηση.
Με το νέο νόμο και με απλουστευμένες διαδικασίες, θα μπορούν να εισπράξουν το 25% της επιχορήγησης αφού υποβάλουν βεβαίωση – δηλωτική πράξη από ορκωτό λογιστή. Η είσπραξη του ποσού θα γίνεται σε 30 μέρες από την υποβολή του αιτήματος. Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά τη ρευστότητα των επενδύσεων στη δύσκολη σημερινή συγκυρία.
Δαπάνες φωτοβολταϊκών.
Η αρχική σύγχυση στο υποβληθέν νομοσχέδιο, για τη χρήση φωτοβολταϊκών για αυτοκατανάλωση, στο τελικό κείμενο έχει διορθωθεί και έτσι στο σύνολο των καθεστώτων δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις δικής τους παραγωγής για την κάλυψη μέρους η του συνόλου της αναγκαίας ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο περιορισμός που υπάρχει έχει να κάνει με το ότι η δαπάνη αυτή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 20% της συνολικής επένδυσης. Θεωρούμε όμως ότι δεν θα είναι πρόβλημα για το σύνολο σχεδόν των επενδύσεων.
Έτσι οι επιχειρήσεις μπορούν να αντισταθμίσουν το έτσι και αλλιώς πολύ ακριβό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα που αυτή την περίοδο είναι εξωφρενικό.
Μειονεκτικές περιοχές.
Σε ορεινές περιοχές που προσδιορίζονται από της ΕΛΣΤΑΤ, σε περιοχές που βρίσκονται μέχρι 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα και νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων έχουμε αυξημένα ποσοστά έντασης της ενίσχυσης.
Επίσης η Θράκη έχει σημαντική διαφοροποίηση και στα ύψη επιδότησης αλλά και στην βαθμολόγηση των προτάσεων αφού λαμβάνουν 10 επιπλέον μονάδες κυρίως στις επενδύσεις της συγκριτικής αξιολόγησης.
Έτσι γίνεται προσπάθεια αύξησης του εισοδήματος σε αυτές τις δύσκολες περιοχές για τη χώρα.
Νέες δραστηριότητες.
Στην Αγροδιατροφή έχουμε την προσθήκη των επενδυτικών σχεδίων της παραγωγής βάμβακος και των δραστηριοτήτων εκκοκκισμού που μέχρι τώρα δεν ήταν επιλέξιμοι σε όλους τους άλλους νόμους και ήταν δίκαιο αίτημα του κλάδου τους.
Στον τουρισμό έχουμε βελτίωση του καθεστώτος ως προς το ποιες επιχειρήσεις εντάσσονται. Μετά τις αλλαγές στο στάδιο ψήφισης του νόμου επιδοτούνται:
- Ιδρύσεις και επεκτάσεις μόνο από 4* και πάνω.
- Εκσυγχρονισμό ξενοδοχείων και camping από 3* και πάνω.
- Ξενοδοχεία σε παραδοσιακά κτίσματα και περιοχές από 3*και πάνω. Εδώ θα υπάρξει πρόβλημα αφού είναι δύσκολο παραδοσιακά κτίσματα να μπορούν να ικανοποιήσουν, κυρίως σε επίπεδο χώρων, τα 3* που ο νόμος θέτει. Θα μπορούσαν ίσως να τεθούν ποιοτικά κριτήρια και να παραμείνει στα 2* ως προς τους χώρους.
- Έχουμε πλέον τη ίδρυση ξενώνων φιλοξενίας αλλά σε καθορισμένες περιοχές και επίσης την ίδρυση οίκων ευγηρίας.
- Δίνεται η δυνατότητα για επιδότηση εγκαταστάσεων αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού ή γεωτουρισμού.
- Στον τομέα ενημέρωσης και επικοινωνίας ενισχύεται η δημιουργία μόνιμων
εγκαταστάσεων «studios» για την παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο,
τηλεοπτικών προγραμμάτων και ηχογραφήσεων που είναι σαφώς μια νέα δραστηριότητα.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Υποβολή των προτάσεων.
Η πολιτεία εμφανίζει σημαντική στροφή στη συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων από τις περιφέρειες στην κεντρική διοίκηση.
Έτσι οι υποβολή επενδύσεων, για τα περισσότερα καθεστώτα γίνεται μόνο στις κεντρικές υπηρεσίες του υπουργείου και ανεξάρτητα από το ύψος της επένδυσης. Για κάποια λίγα καθεστώτα άλλα και για επενδύσεις, μόνο μέχρι 1.000.000 € η υποβολή γίνεται στις περιφέρειες που σήμερα δέχονταν όλες τους τις επενδύσεις μέχρι 3.000.000 €.
Οι μέχρι τώρα καθυστερήσεις ήταν ίδιες και στην κεντρική διοίκηση και στις περιφέρειες με την κεντρική διοίκηση να είναι σαφώς ποιο αργή και δύσκαμπτη. Τώρα ο νόμος θεωρεί ότι η κεντρική διοίκηση έχει αποκτήσει φτερά και άρα «θα πετάνε οι επενδύσεις» ενώ οι περιφέρειες θα παραμείνουν στην κακή πορεία του σήμερα. Το πώς θα συμβεί αυτό δεν εξηγείται.
Ίσως εξηγείται από το ότι θα υπάρχει στο κέντρο “επιτροπή αξιολόγησης” που θα ορίζει ο υπουργός….
Πολυδιάσπαση καθεστώτων.
Ο μεγάλος αριθμός καθεστώτων θα επιφέρει αφ ενός σύγχυση και αφ εταίρου πολύ μεγαλύτερη γραφειοκρατία στην υποβολή και διαχείριση των επενδύσεων με εκατοντάδες αποφάσεις του υπουργού και δεκάδες κοινές αποφάσεις περισσότερων υπουργών. Η εμπειρία στον τομέα αυτό είναι μέχρι σήμερα αρνητική και ο πολλαπλασιασμός των αποφάσεων θα επιτείνει το πρόβλημα αντί τα επιταχύνει διαδικασίες.
Καθεστώτα όπως τουρισμός και ενναλακτικός τουρισμός, η μεταποίηση, η επιχειρηματικότητα 360ο και αγροδιατροφή σε τι διαφέρουν από τη σημερινή διαχείριση στο ίδιο καθεστώς και με τη χρήση υπουργικών αποφάσεων που έτσι και αλλιώς θα βγαίνουν και για τα νέα καθεστώτα;
Στο τέλος κάποια απ’ αυτά, όπως και παλιότερά, θα ξεχαστούν στο νόμο ως μη έχοντα ζήτηση.
Υπογραφές.
Για επενδύσεις άνω των 700.000 € θα πρέπει η επιχείρηση να καταφεύγει στην υπογραφή έκθεσης πιστοποίηση από μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου- μέλος του μητρώου αξιολόγησης.
Στο στάδιο των ελέγχων πέραν της ελεγκτικής εταιρίας θα πρέπει να υπογραφεί έκθεση από πολιτικό μηχανικό, από μηχανολόγο, από λογιστή και αν είναι στον τομέα της αγροδιατροφής και από μέλος του ΓΕΩΤΕΕ.
Η όλη διαδικασία θυμίζει το συντεχνιασμό των παλιότερων νόμων που ο χημικός ή ο Τεχνολόγος Τροφίμων, υπεύθυνος της βιομηχανίας τροφίμων, δεν μπορούσε να υπογράψει την υποβολή της πρότασης αλλά ο γεωτεχνικός-ζωοτέχνης, μέλος του ΓΕΩΤΕΕ, ήταν καταλληλότερος.
Διπλογραφικά βιβλία.
Ο νέος νόμος ορίζει ότι για επενδύσεις άνω των 300.000 € οι επιχειρήσεις θα υποχρεούνται στην τήρηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος (βιβλία Γ κατηγορίας).
Αυτό είναι σαφές ότι δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα στις μικρές επιχειρήσεις και σημαντική τελικά επιβάρυνση από τη χρήση αυτής της μορφής λογιστικών συστημάτων που σαφώς θα αποθαρρύνουν στην υλοποίηση μικρών επενδύσεων που έχουν οι ατομικές επιχειρήσεις και οι μικρές προσωπικές σήμερα.
Και γίνεται περισσότερο άδικο αφού όλων των άλλων ειδών τα προγράμματα ( ΕΣΠΑ κλπ) δεν έχουν αυτής της μορφής την απαίτηση ακόμα και για έργα πολύ μεγαλύτερα και μέχρι 1.000.000 €.
Έτσι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι οι μικρές επενδύσεις να σταματούν στις 300.000 € και μόνο οι επιχειρήσεις με διπλογραφικά συστήματα να αξιοποιούν το νόμο με μεγαλύτερες επενδύσεις. Εκτός και αν αυτός είναι ο στόχος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Με βάση τα παραπάνω είναι προφανές ότι έχουμε ένα νόμο με πολλές άμεσες επιδοτήσεις και μάλιστα σε πολύ ψηλά ποσοστά.
Μέλει να αποδειχθεί όμως και με τι ποσά θα προικοδοτείτε το κάθε καθεστώς ώστε να μπορεί να ικανοποιήσει τη ζήτηση της επόμενης περιόδου. Αυτό πλέον είναι το σημαντικό στην εξέλιξη και επιτυχία ή αποτυχία του νόμου.
Με βάση τα νέα δεδομένα πλέον οι επενδυτές θα πρέπει :
- Να σχεδιάσουν το σύνολο των επενδύσεων που σκοπεύουν να υλοποιήσουν την επόμενη τουλάχιστον τριετία με βάση τις ανάγκες που θα πρέπει να ικανοποιήσουν.
- Να συνεργαστούν με το σύμβουλό τους και με βάση το σύνολο των αναγκών και τον κλάδο που εντάσσεται η επιχείρησή τους να προσδιορίσουν το καθεστώς που θα υποβληθεί η πρόταση.
- Να προετοιμάσουν τα προαπαιτούμενα και κυρίως την ίδια συμμετοχή ώστε στο στάδιο υποβολής και του περιορισμένου χρόνου των τριών μηνών, να μπορούνε να αποδείξουν την ύπαρξή της και άρα να μπορεί να υποβληθεί ολοκληρωμένη η πρότασή τους. Χωρίς την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής είναι προφανές ότι δεν μπορεί να ολοκληρωθεί υποβολή πρότασης.
- Θα πρέπει, κυρίως στα καθεστώτα της συγκριτικής αξιολόγησης, να διαμορφώσουν τα είδη των δαπανών με τρόπο που θα τους επιτρέπει να πετύχουν αφ ενός να καλύψουν τις ανάγκες τους, που είναι το πρωτεύων και αφ εταίρου να ικανοποιούν τα κριτήρια βαθμολογίας του νόμου ώστε να πετύχουν την ένταξή τους. Ο ρόλος του συμβούλου τους εδώ είναι καθοριστικός, όπως και στην επιλογή του καθεστώτος.
- Τέλος για επενδύσεις, ειδικά πάνω από 700.000 €, οι επενδυτές, από την περίοδο υποβολής της πρότασης τους, θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με ορκωτούς λογιστές ή εταιρίες ελεγκτικές, που και οι δύο να πληρούν τα κριτήρια του νόμου ως ελεγκτές και να διαμορφώσουν το πλαίσιο συνεργασίας τους για όλη την περίοδο υλοποίησης του έργου και των ενδιαμέσων και τελικοί ελέγχου της επένδυσης τους. Η επαφή και η διαμόρφωσης πλαισίου συνεργασίας θα συμβάλει και στην ομαλή υλοποίηση του έργου αλλά και στη γνώση του κόστους, για την εταιρία, αυτής της συνεργασίας με τους ελεγκτές που πλέον είναι υποχρεωτική από το νόμο.
Επικοινωνήστε μαζί μας για την προετοιμασία των προτάσεων σας.
